TN5. Phản ứng tạo khói của NH₃ với HCl
1/ TÊN THÍ NGHIỆM: Phản ứng tạo khói của NH₃ với HCl
2/ CHUẨN BỊ
- Hóa chất: Dung dịch ammonia đặc, dung dịch hydrochloric đặc (HCl), bông gòn.
- Dụng cụ: Đũa thủy tinh, giá sắt, nút cao su.
3/ CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
- Dùng hai đũa thủy tinh, 1 đũa nhúng vào dung dịch NH3 đặc, đũa kia nhúng vào dung dịch HCl đặc. Đưa 2 đầu đũa lại gần nhau sao cho đũa nhúng dung dịch HCl ở trên.
- Quan sát và nêu hiện tượng xảy ra. Từ đó, để xuất phương pháp nhận biết ammonia bằng dung dịch HCI đặc
4/ LINK VIDEO THÍ NGHIỆM
5/ PHÂN TÍCH Ý NGHĨA TỪNG BƯỚC TIẾN HÀNH
| Bước tiến hành | Mục đích / Ý nghĩa | Phương trình / Giải thích |
|---|---|---|
Chuẩn bị: dd NH₃ đặc, dd HCl đặc, bông gòn, đũa thủy tinh, giá, nút cao su… | Dùng dung dịch đặc để tạo nguồn khí mạnh, đũa thủy tinh làm giá và bông ẩm giúp bay hơi tại đầu đũa. | |
| Nhúng một đũa vào NH₃ đặc, một đũa vào HCl đặc. | Tạo hai nguồn khí NH₃ và HCl tại đầu đũa. | Hai khí khuếch tán ra không khí. |
| Đưa hai đầu đũa lại gần nhau, đặt đũa HCl ở phía trên | Sắp xếp theo khối lượng riêng: HCl nặng hạ xuống, NH₃ nhẹ bay lên, giúp gặp nhau tối ưu. |
6/ NHẬN XÉT VÀ GIẢI THÍCH HIỆN TƯỢNG
- Xuất hiện vệt khói trắng giữa hai đầu đũa khi đưa lại gần, rõ nhất ở vùng giao thoa hai luồng khí.
- Khói trắng là các hạt rắn NH₄Cl rất mịn lơ lửng trong không khí.
- Đũa HCl đặt trên, NH₃ dưới để hai khí gặp nhau do chênh lệch khối lượng riêng.
- Độ ẩm giúp các hạt NH₄Cl kết tinh nhanh tạo aerosol nhìn như mây khói.
Tình huống bất thường:
- Không thấy khói: dung dịch quá loãng hoặc đũa khô cần dùng dung dịch đặc, làm ẩm đầu đũa.
- Khói lệch về một phía: do luồng khí không đều cần điều chỉnh vị trí hai đầu đũa.
- Cay mắt: do hơi NH₃, HCl kích ứng dừng thí nghiệm, thực hiện biện pháp thông gió để đảm bảo an toàn.

7/ CÂU HỎI CỦNG CỐ VÀ MỞ RỘNG VẤN ĐỀ
H1. Vì sao phải đặt đũa HCl ở trên và NH₃ ở dưới? +
H2. Nếu dùng dung dịch loãng thay vì đặc, hiện tượng thế nào? +
H3. Vì sao khói trắng thực chất là rắn chứ không phải hơi nước? +
H4. Trong ống thủy tinh dài có bông tẩm NH₃ và HCl, khói xuất hiện gần đầu nào? +